ŞİKAYET VE İTİRAZEN ŞİKAYET BAŞVURULARINDA SÜREYE İLİŞKİN PRATİK BİLGİLER

İdareye şikayet başvurusunda bulunmanın süresi nedir?

Şikayet başvurularına ilişkin süreler iki kategoriye ayrılabilir:

• 4734 sayılı Kanun’un 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelere yönelik şikayet başvuru süresi, 5 gündür.
• Yukarıda yer alan durumlar dışındaki ihalelerde şikayet başvuru süresi, 10 gündür.

İdareye şikayet süresi, ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği “tarihi izleyen günden” itibaren başlar. Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, yukarıdaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.

İDAREYE ŞİKAYET SÜRESİ TABLOSU

İlana ve dokümana yönelik şikayetlerde süreye yönelik olarak iki şart “birlikte” aranmaktadır. Bu tip başvurularda, başvurunun hem şikayet konusu işlemin farkına varıldığı tarihten itibaren ihale usulüne göre 5 ya da 10 gün içerisinde yapılması gerekmekte, hem de başvuru yapılan tarihin en az ihale tarihinden 3 iş günü öncesine kadar olması gerekmektedir.

Örneğin açık ihale usulü ile 01.12.2015 Salı günü gerçekleştirilecek olan bir ihalede, 20.11.2015 tarihinde ihale dokümanının satın alındığını varsayalım. Böyle bir durumda ilk bakışta başvuru sahibinin dokümanı satın aldığı tarihten itibaren 10 gün içerisinde yani 30.11.2015 Pazartesi günü mesai saati sonuna kadar idareye başvurabileceği düşünülebilecekse de, ihaleden önceki 3 iş günü öncesine kadar şikayet başvurusu yapılamayacağından, en geç 25.11.2015 günü şikayet başvurusu gerçekleştirilmelidir.

Kamu İhale Kuruma itirazen şikayet süresi nedir?

Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet süresi; şikayet veya itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan ihalenin iptali kararına karşı yapılacak başvurularda 5 gün, diğer hallerde 10 gündür.

KAMU İHALE KURUMA İTİRAZEN ŞİKAYET SÜRESİ TABLOSU

Yaklaşık maliyete ilişkin şikayetlerde, şikayet süresi ne zaman başlar?

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 38’inci maddesi gereğince yaklaşık maliyetin ilk oturumda açıklanması zorunlu olduğundan yaklaşık maliyete ilişkin şikayetlerde şikayet süresi ilk oturumun gerçekleştirildiği “ihale tarihinden” başlar.

İdare, şikayet başvurusuna cevap vermezse ne yapılmalıdır?

İdare şikayet başvurusuna ilişkin olarak 10 gün içerisinde karar almalı ve başvuru sahibi ile diğer isteklilere bildirmelidir. Başvuru sahibi de kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 10 gün içerisinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunmalıdır. İdare 10 gün içerisinde başvuruya ilişkin bir karar almışsa, “ancak başvuru sahibine bildirmemişse” başvuru sahibi karar alma süresinin bitiminden itibaren 10 gün içerisinde Kuruma başvurmalıdır.

Örneğin başvuru sahibinin 01.12.2015 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunduğunu, idarenin 08.12.2015 tarihinde şikayet başvurusuna ilişkin karar aldığını ancak başvuru sahibine göndermediğini varsayalım. Bu durumda başvuru sahibinin idarenin şikayet başvurusuna ilişkin karar alıp almadığını da bilmesi mümkün olmadığından, idarenin cevap verme süresinin bitimi olan 11.12.2015 tarihinden itibaren 10 gün içerisinde Kuruma itirazen şikayet başvurusu yapması gerekmektedir.

• a) İdare 10 gün geçtikten sonra karar almışsa ve başvuru sahibine bildirmişse, başvuru sahibi yine de karar alma süresinin bitiminden itibaren 10 gün içerisinde başvuruda bulunmalıdır. (Örneğin başvuru sahibinin 01.12.2015 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunduğunu, idarenin şikayet başvurusuna ilişkin 15.12.2015 tarihide karar aldığını ve başvuru sahibine de bu tarihte cevabın tebliğ edildiğini varsayalım. Böyle bir durumda başvuru sahibinin idarenin cevap verme süresinin bitimi olan 11.12.2015 tarihini izleyen 10 gün içerisinde Kuruma itirazen şikayet başvurusu yapması gerekmektedir. 10 günlük süreden sonra karar alınıp bildirilmesi, başvuru süresini yeniden başlatmaz.)
• b) İdare 10 gün içerisinde karar almışsa, bunu başvuru sahibine ne zaman bildirirse bildirsin başvuru sahibi kendisine bildirim yapılan tarihten sonraki 10 gün içerisinde Kuruma başvurabilir. Örneğin başvuru sahibinin 01.12.2015 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunduğunu, idare 08.12.2015 tarihinde şikayet başvurusuna ilişkin karar aldığını ancak cevabı başvuru sahibine göndermediğini, başvuru sahibinin de cevabı beklerken Kuruma itirazen şikayet süresini kaçırdığını düşünerek başvuru yapmaktan vazgeçtiğini varsayalım. Sonra diyelim ki 29.12.2015 tarihinde idare süresi içerisinde karar aldığı başvuruya ilişkin cevabı başvuru sahibine tebliğ etti. Başvuru sahibinin 08.01.2016 tarihine kadar itirazen şikayet başvurusunda bulunması mümkündür.
• c) İdare 10 gün içerisinde bir karar almamış ve başvuru sahibine cevap vermemişse karar alma süresinin bitimini takip eden 10 gün içerisinde Kuruma başvurulmalıdır. Böyle bir durumda, idarece daha sonradan verilen cevap Kuruma itirazen şikayet süresini yeniden başlatmaz.

Karar alma ve Kuruma başvuru süresinin hesaplanmasında 10. gün resmi tatil ya da hafta tatili (Cumartesi-Pazar) gününe denk geliyorsa, başvuru süresi ilk iş günü mesai bitimine kadar uzar.

İdareye yapılan şikayet başvurusunda yer verilmeyen bir iddiaya Kamu İhale Kurumuna yapılan itirazen şikayette yer verilebilir mi ?

Kamu İhale Kurumuna yapılacak itirazen şikayet başvurularında sadece idareye yapılan şikayet başvurusunda yer alan iddialara yer verilir.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12 inci maddesinin ikinci fıkrasında, “…İdareye yapılan şikayet başvurusundan farklı bir konu ile Kuruma yapılan başvurularda şikayet süresinin henüz dolmadığı hallerde, itirazen şikayet konusuna ilişkin idarenin cevabının alınmamış olması nedeniyle bu başvurular da ilgili idareye gönderilir. İdareye başvuru konularının yanı sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikayet başvurusunun incelenmesinde idareye başvurusu konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz.” açıklamaları yer almaktadır.

Bu açıklamalar çerçevesinde;

1) İdareye yapılan şikayet konusundan “tamamen farklı bir konu” ile Kuruma gelinmişse (örneğin idareye iş deneyim belgesi ile ilgili şikayet başvurusunda bulunulmuş ancak Kuruma gelirken iş deneyim belgesinden hiç bahsedilmeden kapasite raporuna yönelik şikayet başvurusunda bulunuluyor ise) dilekçe Kurum tarafından sanki ilk defa başvuruda bulunuluyormuş gibi idareye gönderilir ve idare kayıtlarına alındığı tarih idareye başvuru tarihi olarak kabul edilir.

2) İdareye başvuru konularının yanı sıra “yeni konular” eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikayet başvurusunun incelenmesinde idareye başvuru konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz. Böyle bir durumda dilekçenin idareye gönderilmesi söz konusu olmayacağından başvuru sahibinin yeni eklediği iddiaya yönelik hak kaybına uğraması olasıdır.

İhaleyi gerçekleştiren idareye şikayet başvurusu yapılması gereken bir durumda idareye şikayet başvurusu yapılmadan Kuruma başvuruda bulunulursa ne olur?

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 15’inci maddesinde; “ (1) Kuruma yapılan başvurular, öncelikle 16 ncı madde çerçevesinde incelenir.

                        (2) İdareye başvuruda bulunulması gerekirken doğrudan Kuruma yapılan başvurular ile idareye başvurulmuş olmakla birlikte Kurumun haberdar edilmesine yönelik başvurular veya idarenin on günlük karar alma süresi beklenilmeden yapılan başvurular ihaleyi yapan idareye gönderilir.” hükmü yer almaktadır.

1) Bir istekli idareye başvurması gereken bir durumda doğrudan Kuruma başvuru yapmışsa, bu dilekçe Kamu İhale Kurumu tarafından idareye gönderilir. Başvuruyu yapan istekliye de dilekçesinin idareye gönderildiği hususunda bilgi verilir. Daha sonra ne olacaktır? Kamu İhale Kurumu tarafından idareye gönderilen dilekçe artık idareye yapılan bir şikayet başvurusu gibidir. Dilekçenin idare kayıtlarına alındığı tarihten itibaren yapılacak işlemler artık normal bir şikayet başvurusundan farksızdır.

2) İdarenin on günlük karar alma süresi beklenilmeden yapılan başvurular nasıl değerlendirilir?

İstekli idareye şikayet başvurusunda bulunduktan sonra idarenin kendisine cevap vermesini beklemelidir. Eğer 10 gün içerisinde eline bir cevap geçmezse takip eden 10 gün içerisinde Kamu İhale Kurumuna başvurmalıdır. Örneğin 1.1.2015 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunan bir istekli idarenin kendisine cevap vermesini beklemeden 08.01.2015 tarihinde Kamu İhale Kurumuna başvuruda bulundu. Böyle bir durumda, Kamu İhale Kurumu bu başvuruyu idareye gönderir. Birinci sorudan farklı olarak zaten halihazırda idareye yapılan bir şikayet başvurusu olduğundan artık bu başvuru yeni bir şikayet başvurusu niteliğinde değildir. İstekli Kamu İhale Kurumuna başvuru süresinin başlamasından itibaren Kuruma başvurabilecektir. Yani istekli 11.01.2015 tarihinden itibaren Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet başvurusunda bulunmalıdır. İdare kendisine gönderilen dilekçeye bu süre içerisinde tekrar cevap verse bile, itirazen şikayet başvuru süresi yeniden başlamaz.

İhale dokümanı satın alan, ancak teklif vermeyen firma ihale komisyonunun teklifleri değerlendirmeye ilişkin işlem ve kararlarına karşı şikayet başvurusunda bulunulabilir mi?

İhaleye teklif vermeyen firmanın ihale komisyonunun teklifleri değerlendirmeye ilişkin işlemleri ve kararlarına yönelik şikayet ehliyeti bulunmamaktadır.

İhaleye yönelik itirazen şikayet başvurusu olup olmadığını nerden öğrenebilir?

EKAP’ta yer alan Sorgulama İşlemleri bölümünde yer alan “İtirazen Şikayet Başvurusu Sorgulama” (https://ekap.kik.gov.tr/EKAP/Vatandas/SikayetSorgu.aspx) kısmından ihaleye yönelik itirazen şikayet başvurusu olup olmadığı öğrenilebilir.

İhale dokümanına yönelik olarak şikayet başvurusunda bulunan bir firma ihaleye teklif verebilir mi?

İhale dokümanına yönelik şikayet/itirazen şikayet başvurusunda bulunulması ihaleye teklif vermeye engel değildir.

Firma tarafından idareye yapılan ve ilk başvuru ile aynı mahiyette olan daha sonraki şikayet başvurularına idarece verilen cevaplar başvuru süresini yeniden başlatır mı?

Aynı kişi tarafından idareye yapılan ve ilk başvuru ile aynı mahiyette olan daha sonraki şikayet başvurularına idarece verilen cevaplar başvuru süresini yeniden başlatmaz.

Şikayet için başvuru süresini başlatan haller nelerdir?

• a) İlana yönelik başvurularda ilk ilan tarihini,
• b) Ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri için dokümanın satın alındığı tarihi, belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan danışmanlık hizmet alımı ihalelerinde ihale dokümanının teslim alındığı tarihi, zeyilnameye yönelik başvurularda ise zeyilnamenin bildirildiği tarihi,
• c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,

ç) Şikayet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği tarihi, on gün içerisinde karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini,

• d) İhalenin iptali kararına karşı yapılan itirazen şikayet başvurularında ise iptal kararının bildirildiği tarihi,

izleyen günden itibaren başlar.

Tatil günleri sürelere dahildir. Sürenin son gününün tatil gününe rastlaması halinde, süre tatil gününü izleyen ilk iş gününün bitimine kadar uzar. Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvurularının, ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılması zorunludur.

Doğrudan Kamu İhale Kurumuna başvuruda bulunabilecek haller hangileridir?

• İdare tarafından alınan ihalenin iptali kararlarına karşı doğrudan Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulmalıdır. ( İdarece alınan ihalenin iptal kararlarına ilişkin olarak ancak idarece iptal kararı alınmadan önce idareye herhangi bir istekli tarafından şikayet başvuruda bulunulmuş ise Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir.)
• Şikayet başvurusu üzerine idarece alınan kararla bir hak kaybına veya zarara uğradığını ya da zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia edenler bu hususa ilişkin başvuruyu itirazen şikayet başvurusu olarak 10 gün içerisinde doğrudan Kuruma yaparlar.

Örneğin istekli A, istekli B’nin iş deneyim belgesinin uygun olmadığı iddiasıyla idareye şikayet başvurusunda bulundu. İdare de A’nın iddiasını haklı bularak B’yi değerlendirme dışı bıraktı, bu durumda B’nin tekrar idareye başvuruda bulunmasına gerek olmayıp doğrudan Kuruma başvuru yapması gerekmektedir. Aynı örnekte hiç şikayete konu olmayan C değerlendirme dışı bırakılırsa, C’nin de doğrudan Kuruma başvurması gerekmektedir.

• Hukuki durumda değişiklik yaratan Kurul kararlarının eksik veya yanlış uygulandığını iddia eden ilgililer bu hususa ilişkin başvuruyu itirazen şikayet başvurusu olarak doğrudan Kuruma yaparlar.
• Münferit sözleşme sürecindeki idari işlem veya eylemlere karşı doğrudan Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir.

Avukat aracılığıyla kuruma başvuru yaparken nelere dikkat edilmelidir?

İtirazen şikayet başvurusunun avukat aracılığı ile yapılması durumunda 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 27’nci maddesinde yer alan "Avukatlarca vekâletname sunulan merciler, pul yapıştırılmamış veya pulu noksan olan vekâletname ve örneklerini kabul edemez. Gerektiğinde ilgiliye on günlük süre verilerek bu süre içinde pul tamamlanmadıkça vekâletname işleme konulamaz." hükmü gereğince, Türkiye Barolar Birliği tarafından bastırılan baro pulu yapıştırılmayan ve on gün içinde bu eksikliği giderilmemiş vekaletnameler işleme konulmayacaktır.